bờM ®™ Blog: Khi công an là bị cáo, ít hy vọng xét xử công tâm?

Xét sơ thẩm (lần 2) vụ án 5 công an giết người ở Phú Yên

Huỳnh Bá Hải

Huỳnh Bá Hải

"...Cho đến thời điểm này thì phía công an thành phố Tuy Hòa quyên góp nội bộ và ngân sách tỉnh chỉ mới đền bù cho gia đình nạn nhân là 120 triệu đồng. Họ đền bù giống như trả góp khi thì 5 triệu khi thì 3 triệu đồng chả thấm béo gì chi phí gia đình nạn nhân đi kêu oan từ Bắc chí Nam từ các cơ quan thuộc nhà cầm quyền cho đến các cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam..."

Theo Facebook của Luật sư Võ An Đôn là Luật sư đã nhận "giấy triệu tập" vào ngày 25/3/2015 sẽ xử sơ thẩm vụ án hình sự 5 công an thành phố giết người. Nạn nhân trong vụ này là anh Ngô Thanh Kiều. Bức ảnh chụp đứa bé đầu chít khăn tang ôm hôn di ảnh của người cha quá cố tại tòa án làm thức tỉnh lương tâm nhân loại. Vụ án này đã khiến cho luật sư Võ An Đôn bị hành "lên bờ xuống ruộng". May có dư luận trong và ngoài nước lên tiếng thì ông chủ tịch nước Trương Tân Sang mới yêu cầu xử lý nghiêm vụ này.

Luật sư Võ An Đôn bị 3 ngành nội chính của Phú Yên là: công an - Viện kiểm sát - Tòa án đe dọa thu hồi thẻ hành nghề Luật sư. Khi Liên đoàn Luật sư VN kết hợp với đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên vào cuộc thì nhà cầm quyền tại Phú Yên mới chùng tay.

Lần này thì Tòa án cấp tỉnh thụ lý vụ án hình sự chứ không phải cấp huyện ( là tòa án thành phố Tuy Hòa như trước đây. Cần nói thêm thành phố thuộc tỉnh như Nha Trang, Dalat, Buôn Mê Thuột, Huế, Vinh, Thái Nguyên......thì chỉ ngang hàng cấp huyện khác với 5 thành phố trực thuộc trung ương hiện nay: Hà Nội, Saigon, Hải Phòng, Danang, Cần Thơ thì cấp thành phố ( trực thuộc trung ương ) ngang hàng cấp tỉnh.

Trong "giấy triệu tập", thẩm phán ký tên chủ tọa phiên tòa là ông Nguyễn Phi Đỗ. Cách dùng từ của Tòa án tỉnh cũng rất trich thượng coi thường Luật sư như ngang hàng một tội phạm là "bị triệu tập" chứ không phải là "thư mời" vì vai trò của Luật sư trong các phiên tòa được coi như ngang hàng với Viện Kiểm sát chứ không phải là thân phận tôi đòi của các bên tiến thực hành tố tụng như pháp luật Việt Nam hiện nay.

Về phía thân nhân bị hại người nhà Ngô Thanh Kiều thì cho hay gần đây Trưởng công an thành phố Tuy Hòa là ông Lê Đức Hoàn đã nhiều lần liên tục gọi điện thoại năn nỉ gia đình nạn nhân làm giấy bãi nại cho ông ta. Cần nói thêm là sau khi kiến nghị của Luật sư thì ông ta đã bị khởi tố. Bị can Lê Đức Hoàn (51 tuổi, nguyên thượng tá, phó trưởng Công an TP Tuy Hòa, phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Tuy Hòa) bị khởi tố tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 2, Điều 285 Bộ luật hình sự, có khung hình phạt từ ba năm đến 12 năm tù.

Cho đến thời điểm này thì phía công an thành phố Tuy Hòa quyên góp nội bộ và ngân sách tỉnh chỉ mới đền bù cho gia đình nạn nhân là 120 triệu đồng. Họ đền bù giống như trả góp khi thì 5 triệu khi thì 3 triệu đồng chả thấm béo gì chi phí gia đình nạn nhân đi kêu oan từ Bắc chí Nam từ các cơ quan thuộc nhà cầm quyền cho đến các cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam.

Khi chúng tôi liên lạc về thì người vợ của anh Ngô Thanh Kiều đang đi làm thuê ở tỉnh Đồng Nai đang trăn trở không biết có tiền mua vé xe về dự phiên tòa của chồng tại Phú Yên hay không ? Các cháu nhỏ cô đã gởi cho mẹ già chăm sóc, phần cô đi làm thuê khắp nơi kể cả qua Lào làm thuê để kiếm tiền nuôi con và mẹ già sau khi chồng của cô bị công an sát hại thì gánh nặng kinh tế luôn đè nặng lên vai của cô vợ xấu số.

Tin mới nhất là Luật sư Võ An Đôn mới nhận bào chữa miễn phí cho một trường hợp là nạn nhân bị công an Khánh Hòa giết chết. Phiên sơ thẩm thì tòa án tỉnh Khánh Hòa phạt công an giết cháu học sinh bằng mức án rất nhẹ nên gia đình kháng cáo và phiên phúc thẩm gia đình nạn nhân đã nhở luật sư Võ An Đôn bảo vệ quyền lợi cho họ tại tòa.

Huỳnh Bá Hải

Trong xã hội Việt Nam ngày nay, những chuyện đau lòng xảy ra quá nhiều, khiến người ta dễ rơi vào một trạng thái tâm lý, là nếu giúp thì giúp không xuể. Nhiều rồi thành nhàm, thành ngại. Vậy là những nạn nhân khốn khổ không ít người nhẫn nhục chấp nhận hoàn cảnh, mà không hy vọng xã hội lên tiếng cho mình nữa.

Câu chuyện về một học sinh lớp 9 ở Khánh Hòa, bị công an đánh chết từng được cư dân mạng một thời nhắc đến cách đây gần 1 năm. Nhưng rồi nó nhanh chóng chìm nghỉm trong những lớp sóng sự kiện tiếp theo. Đầu năm nay, một cư dân mạng tình cờ gặp mẹ của nạn nhân. Qua đó được biết “TAND huyện Vạn Ninh đã tuyên án sơ thẩm bị cáo Lê Minh Phát (SN 1990, công an viên của xã Vạn Long) 6 năm tù về tội “Cố ý gây thương tích” và 9 tháng tù về tội “Bắt người trái pháp luật”, Lê Ngọc Tâm (SN 1983, công an viên xã Vạn Long) 9 tháng tù cho hưởng án treo về tội “Bắt người trái pháp luật”, Lê Tấn Khỏe (SN 1999, ngụ xã Vạn Long) 3 năm tù vì tội “Cố ý gây thương tích”. Hai bị cáo Phát và Khỏe phải bồi thường cho gia đình Tu Ngọc Thạch hơn 135 triệu đồng”.

Tuy nhiên, gia đình không đồng ý với kết quả xét xử. Thậm chí theo gia đình nạn nhân, “thái độ của gia đình bị cáo sau vụ án không tỏ ra là biết ăn năn về việc làm sai trái của người thân, đã gây nên tổn thất, đau thương cho người khác… Bởi vậy gia đình kiên quyết đi tìm công lý.

Cái khó khăn hiện tại là ngoài sự tiếc thương đứa con đã chết oan, vợ chồng chị rất nghèo khó, không có luật sư bảo vệ quyền lợi cho mình. Cũng có vài luật sư gọi điện đến nói sẽ giúp chị nhưng chị cũng chưa biết tin ai. Phiên tòa phúc thẩm còn bỏ dở trước mắt…”

Trong một câu chuyện khác, về một luật sư tên là Võ An Đôn, nhận bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân Ngô Thanh Kiều, bị công an dùng nhục hình để bức cung cho đến chết ở tỉnh Phú Yên. Khi được biết, mặc dù hoàn cảnh kinh tế cũng khó khăn, nhưng LS Võ An Đôn thường xuyên tư vấn pháp lý miễn phí cho người dân trong vùng, khiến dư luận rất mến mộ vị luật sư trẻ tuổi Nhưng trong một vụ án mà bị cáo là công an, lại ở Việt Nam, thì ít có hy vọng được tòa xét xử công tâm. Khi nhận bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân Ngô Thanh Kiều, LS Võ An Đôn chịu không ít áp lực từ nhiều phía, từng có ý định mua áo chống đạn khi đến phiên tòa. Nhưng những nỗ lực bền bỉ của luật sư Võ An Đôn đã khiến kết quả sơ thẩm bị hủy, phó giám đốc công an thành phố Tuy Hòa bị truy tố. Điều này dẫn đến việc liên ngành Công an – VKSND – TAND TP Tuy Hòa, phát văn bản gửi đến Đoàn Luật sư và Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên, kiến nghị thu hồi chứng chỉ hành nghề của LS Võ An Đôn. Nhờ dư luận trong và ngoài nướclên tiếng mạnh mẽ, cũng như sự dũng cảm bảo vệ chính kiến của mình, Đoàn luật sư Phú Yên đã từ chối yêu cầu này của liên ngành, khi thấy luật sư Võ An Đôn không sai phạm như kết luận trong công văn của Liên ngành.

Sự việc không chỉ dừng lại ở đó. Theo anh Nguyễn Văn Thạnh, một người mến mộ và đồng cảm đã đến thăm luật sư Võ An Đôn, thì dường như luật sư Võ An Đôn đang “ bị bao vây với chiêu trò tinh vi hơn. Sau khi thanh tra văn phòng anh, tước thẻ luật sư không được, họ chuyển sang chiêu thức tung tin đồn anh là phản động, muốn bắt lúc nào cũng được. Bạn bè đồng nghiệp xa lánh anh, hàng xóm e ngại. Không một khách hàng nào đến với anh, dù anh tư vấn miễn phí cho họ. Nhìn văn phòng anh đắp chiếu, bụi phủ, lòng thật buồn.
Điều mừng cho anh trong năm mới là gia đình có thêm thành viên: một bé gái kháu khỉnh. Sau niềm vui là gánh nặng thêm trên đôi vai anh. Anh phải cầm cày, cầm cuốc để gánh mưu sinh cho cả nhà. Tài năng luật, tấm lòng quả cảm, tình thương xót của anh bị đắp chiếu”

Trở lại câu chuyện của cậu học sinh lớp 9 ở Khánh Hòa, chết sau khi bị công an bắt giữ. Nhờ những người tốt bụng mà gia đình nạn nhân đã tiếp cận được với luật sư Võ An Đôn, đề nghị luật sư Võ An Đôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình, tại phiên tòa phúc thẩm. Một lần nữa, luật sư Võ An Đôn lại tiếp tục nhận bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp miễn phí cho người nghèo.

Theo một nguồn tin, trong buổi gặp mặt đầu xuân năm nay, Ban nội chính của tỉnh Phú Yên đã gặp gỡ Đoàn luật sư tỉnh, chỉ trích gay gắt luật sư Võ An Đôn. Thậm chí chỉ đạo bằng mọi cách, không cho luật sư Võ An Đôn tham dự các phiên tòa.

Dường như điều đó khó tin là có thực. Nhưng có lần tôi hỏi một người bạn, có người thân làm ở tòa án, rằng tại sao lại không cho gia đình, cũng như những người quan tâm đến phiên tòa vào dự, khi đó là một phiên tòa xử công khai? Câu trả lời là: Có chỉ đạo!

Vậy nên hiểu, ở một đất nước độc tài, thì những điều phi lý nó vẫn xảy ra một cách trơ trẽn như thế. Nếu tất cả chúng ta cúi đầu cam chịu, thì ai đem lại công lý trước hết là cho đồng loại, sau là cho chính chúng ta?

Thế nên rất cần có những luật sư dũng cảm, có tâm huyết để từng bước đấu tranh với những cái sai như luật sư Võ An Đôn và những luật sư khác. Và để đồng hành cùng họ, xin cộng đồng hãy chung tay về mọi phương diện truyền thông lẫn tài chính, để luật sư Võ AN Đôn có điều kiện hoàn thành tâm nguyện này.

——-

Ghi chú: Những đoạn trong ngoặc kép là trích dẫn từ các bài viết trên facebook của Uyên Thảo Trần Lê và Nguyễn Văn Thạnh.